Ook katten kunnen last hebben van patella luxatie. Hier lees je meer over de behandeling van deze aandoening bij katten.
Patella luxatie bij jouw hond
Jouw trouwe viervoeter kan hinder ondervinden van een losse knieschijf, oftewel patella luxatie.
De normale positie van de knieschijf, ofwel patella, bevindt zich in een kraakbeengroef (rolkam) aan de onderkant van het bovenbeen. De knieschijf rust in de kniepees, die recht overstreekt van het bovenbeen naar de rand van het onderbeen. Luxatie betekent simpelweg 'uit de kom zijn'. Bij patella luxatie schiet de knieschijf uit zijn gebruikelijke positie, naar de binnen- of buitenkant van het been.
De knieschijf speelt een cruciale rol in het mechanisme van de kniestrekking, vooral bij activiteiten zoals springen. De onderkant van het bovenbeen met de groeve voor de knieschijf fungeert als een soort katrol. Wanneer de bovenbeenspieren samentrekken, beweegt het onderbeen naar voren, strekt het been en kan erop gesteund worden.
Bij patella luxatie komt deze functie in gevaar doordat de knieschijf en de kniepees niet meer uitgelijnd zijn met de kracht van de bovenbeenspieren. Hierdoor kan jouw hond niet meer adequaat steunen op dit been.
Patella luxatie kan zich aan één poot voordoen, maar het komt vaak voor aan beide zijden. Soms wordt deze aandoening al waargenomen bij pups van enkele maanden oud, maar vaker treden problemen op bij oudere honden (1-3 jaar).
Knie van jouw hond
Patella luxatie bij jouw hond
Patella luxatie bij grote rassen
Grote hondenrassen, zoals Duitse herders en Golden Retrievers, zijn ook vatbaar voor patella luxatie. In ernstige gevallen kan deze aandoening bij deze rassen een femur correctie (dijbeencorrectie) vereisen. Dit is een chirurgische ingreep gericht op het corrigeren van anatomische afwijkingen van het dijbeen om de stabiliteit van de knieschijf te verbeteren. Het uitvoeren van een femur correctie vereist gespecialiseerde kennis en ervaring van een orthopedisch chirurg.
Oorzaken van patella luxatie
In principe kan patella luxatie zich voordoen bij alle hondenrassen. Sommige rassen hebben echter een verhoogd risico op het ontwikkelen van een losse knieschijf door erfelijke aanleg, zoals:
- Engelse en Franse bulldog
- Jack Russel terriër
- Chihuahua
- Yorkshire terriër
- West Highland white terriër
- Staffordshire bull terriër
- Dwergkees
- Dwergpoedel
Naast erfelijke aanleg kan een losse knieschijf ook ontstaan door factoren zoals:
- Afwijkende stand van de benen: o-benen of x-benen
- Overgewicht en gebrek aan training (beweging), wat resulteert in verminderde spanning op de kniepees en daardoor een gemakkelijkere ontwrichting van de knieschijf.
- Ziekte van Cushing: verslapping van pezen en spieren waardoor de knieschijf niet stevig genoeg in de groeve wordt gehouden.
Wanneer is behandeling nodig?
Op het moment dat de knieschijf naast de groeve ligt, kan jouw hond het been niet meer strekken. Dit leidt tot het kenmerkende beeld van een hond die tijdens het lopen een achterpoot overslaat en daarbij de knie gebogen houdt.
Indien de knieschijf permanent naast de groeve ligt, bewegen de honden moeizaam, wijdbeens met gebogen knieën.
De patella heeft tevens een belangrijke rol bij het stabiliseren van het kniegewricht. Een patella luxatie vergroot het risico op een scheur in de voorste kruisband.
Gescheurde voorste kruisband bij hond
Het is daarom van groot belang om snel behandeling te zoeken. Uiteindelijk is het doel ervoor te zorgen dat jouw hond ook op latere leeftijd goed kan lopen en zich zonder pijn kan voortbewegen. Over het algemeen zijn de vooruitzichten op een pijnvrij herstel positief.
Bij AniCura werken dierenartsen met uitgebreide kennis en ervaring op het gebied van herkenning en behandeling van patella luxatie.
Diagnose patella luxatie bij jouw hond
Om patella luxatie vast te stellen, luistert de dierenarts naar jouw verhaal als eigenaar en voert verschillende onderzoeken uit bij jouw hond. Dit gebeurt eerst orthopedisch. Door het been heen en weer te bewegen, kan de arts zien of de knieschijf uit de groeve schiet. Als dat het geval is, worden röntgenfoto's genomen om de ernst van de schade te beoordelen.
Gradaties van patella luxatie bij jouw hond
Er zijn verschillende gradaties waarin patella luxatie kan voorkomen, met graad 1 als de mildste (handmatig te corrigeren) en graad 4 als de meest ernstige.
- Graad 1: de knieschijf is met de hand uit de groeve te drukken wanneer de poot gestrekt is. Bij het loslaten schiet de knieschijf vanzelf terug naar de juiste positie.
- Graad 2: de knieschijf schiet regelmatig spontaan naast de groeve, maar is eenvoudig terug te plaatsen. Vaak schiet de knieschijf spontaan terug door bewegingen van de hond.
- Graad 3: de knieschijf ligt permanent naast de groeve, maar kan met enige moeite door de dierenarts teruggeplaatst worden, waarna deze snel weer uit zichzelf verschuift.
- Graad 4: de knieschijf ligt blijvend naast de groeve en kan niet zonder chirurgische ingreep door de dierenarts teruggeplaatst worden.
Behandeling van een losse knieschijf bij jouw hond
De behandeling hangt sterk af van de leeftijd, het gewicht, de bouw van de hond en de anatomie van het achterbeen. Het behandelplan kan variëren van een medicamenteuze aanpak met gerichte training tot een operatieve correctie van het kniegewricht.
Een operatie is niet altijd noodzakelijk. Soms kan de losse knieschijf weer op zijn plek worden gezet met verschillende technieken, waarbij de chirurg altijd in overleg met jou de beste aanpak bepaalt.
Mocht jouw hond wel een operatie nodig hebben, dan gaat de dierenarts de geul bij de knieschijf aanpassen. Hier zijn verschillende manieren voor. Soms is het noodzakelijk dat de aanhechting van de knieband naar het onderbeen wordt verplaatst.
In de meeste gevallen bestaat de operatie uit meerdere onderdelen (zie ook de afbeelding):
Verplaatsing en van aanhechtingspunt van de kniepees en opnieuw vastzetten met Tension band wire: een of meer dunne metalen pinnen houden het botdeel in de juiste positie in combinatie met een metalen draad die de trekkracht van de kniepees opheft.
- loszagen van aanhechting van de benige kam aan de voorzijde van het scheenbeen, vervolgens verplaatsen en daarna vastzetten op de juiste positie
- losmaken van het bindweefselachtig deel van het gewrichtskapsel aan de kant in welke richting de knieschijf beweegt (luxeert)
- innemen van het gewrichtskapsel aan de andere kant van het gewrichtskapsel
- herstel van bandje tussen Fabella (botje) en Patella (knieschijf)
aanpassen van de gewrichtsgroeve (diepte, breedte en richting), - in sommige gevallen moet ook de knieschijf zelf aangepast worden
- in het geval van endorotatie (naar binnen draaien van scheenbeen): aanbrengen teugel tussen dijbeen en scheenbeen
- in het geval van een ernstige standsafwijking van dijbeen of scheenbeen of x-benige stand van achterpoot: het uitvoeren van standscorrectie
Knieschijfgroeveprothese met titanium
Bij ernstige gewrichtsslijtage aan de achterkant van de knieschijf en in de knieschijfgroeve kan een knieschijfgroeveprothese een effectieve behandeling zijn.
Het risico op complicaties bij deze behandeling is laag, en de vooruitzichten zijn over het algemeen positief. Tijdens deze relatief kleine ingreep wordt de versleten knieschijfgroeve vervangen door een titanium prothese. De positie, vorm en grootte van de prothese worden optimaal aangepast aan de situatie van de individuele hond.
Het titanium is voorzien van een zeer slijtvaste, diamantachtige coating die zeer glad is en minimale wrijving veroorzaakt. Het kraakbeen accepteert de prothese goed.
Niet alle orthopedische dierenartsen voeren deze behandeling uit, maar we staan altijd klaar om advies te geven en indien nodig door te verwijzen.
Nazorg na het vastzetten van de knieschijf
Na de behandeling moet jouw huisdier rustig blijven. Overmatige activiteit kan leiden tot het losraken of breken van het implantaat. Het is verstandig om jouw hond in een hok of bench te houden om het risico op complicaties te minimaliseren.
Kosten van patella luxatie behandeling
De kosten van een operatie voor patella luxatie variëren per patiënt en per AniCura-kliniek, afhankelijk van de ernst van de aandoening.
Advies van een expert?
Bij AniCura werken dierenartsen met uitgebreide expertise in de behandeling van patella luxatie bij honden. Wil je advies van een van onze experts? Neem gerust contact met ons op.